800x600

حق کار زن

تتبع و نگارش: رستم پیمان

یادداشت:

زن بحیثیک انسان دارای حقوق متعدد است و از طرف دیگر، صحبت کردن از حقوق زن به صورت عامتمام حقوق را در بر می گیرد که یک شخص بحیث یک انسان دارا است. بناً تعداد حقوق کهدر این مجموعه درج گردیده اند، به هیچ صورت جامع افراد نمی باشند.

از طرفدیگر؛ بحث مفصل پیرامون هر حق زن بسیار گسترده بوده و سیاه کردن چند صفحه در اینمجموعه به معنی پوشش کلی حقوق متذکره نمی باشد. بل بحث مختصر است که فقط می توانآنرا یک رویکرد گذرا یاد کرد.

در اینمجموعه کوشیده شده است که هر حق با در نظرداشت اصول علمی حقوق تعریف شده و بعداًپیرامون آن از چهار منبع مهم ( قانون، آیات قرآن کریم، احادیث رسول الله وکنوانسنیون های بین المللی) اسناد جمع گردند و در اخیر هم، موضوع مرتبط تحت عنوان«متفرقه» درج گردد.

«مجموعهحقوق زن» در قالب 16 قسمت بدست نشر سپرده خواهد شد. نگارنده از تمام اشخاص که اینمجموعه را مطالعه می کنند، صمیمانه خواهشمند است که لطف نموده نظریات شان راپیرامون کمی و کاستی های آن با نگارنده از آدرس های ذیل شریک سازد.

[email protected]

www.rpaiman.blogspot.com

0093-799-810766

هفتم: حق کار زنان

در جهان انکشاف یافته، زنانبخش عظیم از نیروی کاری را تشکیل میدهند. حتی تاسطح شخص اول کشور  ایفای وظیفه می نمایند، و امروز روئسای جمهور ونخست وزیران بعضی از کشور ها زن میباشند. انتونی گیدنز جامعه شناس غربی، می نویسد:"کار بی مزد خانگی اهمیت زیادی برای اقتصاد جامعه دارد".

تعریف حق کار زن:

حق کار زن عبارت از آن نوعحق زن می باشد که زن بر مبنای آن بی تواند در حدود احکام شریعت و قوانین نافذه،دست به اشتغال خارج از خانه زند.

مبنی حق کار زن:

الف)آیت: ازنگاه شریعت اسلامی نیز برای کار کردن زن کدام ممانعت موجود نیست. بررسی اشتغالزنان از دیدگاه اسلام، با ذکر مطالب طرح شده، آسان تر و جامع تر خواهد بود. زن دراسلام مجبور نیست برای خود یا خانواده اش کار کند و تأمین نفقه زن از طرف مرد واجبشرعی است. زن مکلّف به اشتغال نیست، مگر این که احتیاج به شغل داشته یا اشتغالبرای او ضرورت یافته باشد و یا به سبب اَمری که وجوب کفایی اشتغال را برای زنان دربردارد و باید نیازهای جامعه با اشتغال برطرف شود.

قرآنکریم، برای زنان همانند مردان، حق کسب و فعالیت اقتصادی قائل است. در مورد در آیه(32) سوره النساء چنین فرموده است: " لِّلرِّجَالِنَصِيبٌ مِّمَّا اكتَسبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصِيبٌ"؛ "برای مردان از آنچه کسب کرده اند، بهره ای است و برای زنان (نیز) از آن چه کسب کرده اند، بهره ایاست."

گرچهآیت فوق الذکر مستقیماً به مشروعیت حق اشتغال زن در خارج از خانه، حکم نکرده است.اما مفسرین؛ حق اشتغال در خانه را نیز نوعی از اکتساب دانسته است.

ب)حدیث:اشتغال زنان در عصر پیامبر(ص) به شکلی گسترده به چشم می خورد و در تمامی شغل هایرایج آن زمان، زنان حضور داشتند. زنان در این دوره به مشاغلی از قبیل پزشکی، تجارتو صنایع دستی اشتغال داشتند. که بارزترین مثال آن حضرت خدیجه همسر پیامبر می باشدکه یکی از ثروتمندان مکه بود که بعداً دارایی اش را در راه ترویج اسلام به مصرف رساند.

مطلب عمده در فرهنگ اشتغالزنان، از منظر اسلام، حفظ جایگاه و منزلت زن است و این امر باید در اشتغال زنانلحاظ گردد. در تفکر اسلامی، حفظ و گسترش نهاد خانواده بر پایه ویژگی های فطری وطبیعی زن و مرد، اولویت و اهمیت خاصی دارد و در کنار آن، بر امکان اشتغال واستقلال مالی زنان تأکید شده است. اسلام اشتغال را برای زن هدف نمی داند، بلکه آنرا در خدمت خانواده و رفاه و آسایش آن می پذیرد و اشتغال را به عنوان یکی از راههای افزایش قابلیت و شکوفایی استعداد زنان و در جهت تعالی و کمال آنان می پذیرد.

ج)قانون:حق کار در قانون اساسی و سایر قوانین مرتبط خصوصاً  قانون کار، برای زن و مرد  به رسمیت شناخته شدهو تحمیل کار اجباری بالای افراد ( زن و مرد) ممنوع شده است (1). زنان بر علاوه کهاز تمام حقوق مندرجه قوانین زیربط در امور حقوق کار که برای زنان و مردان به صورتمساویانه پیش بینی شده اند مستفید اند، از بعضی حقوق و امتیازات خاص که کاملاًبرای زنان اختصاص یافته اند نیز استفاده می توانند.

قانونکار که به اساس فرمان تقنینی شماره 94 مورخ27/10/1385 مقام ریاست جمهوری بداخل 14فصل و 153ماده وضع گردیده است، به صورت مفصل در مورد حقوق و جایب «کارکنان» اعم اززن و مرد بحث می کند. و بنا به در نظر داشت فحوای این قانون، حقوق و وجایب مندرجۀآن برای هر دو طبقۀ زن و مرد می باشند. و در اینجا به چند حقوق اساسی مندرجۀ اینقانون می پردازیم:

1-ساعات كارمعین:‌ در تمام دنيا وهمچنين دركشور مابه طور دقيق ساعات كاري كارگرانرادرطول 24 ساعت، ‌8 ساعت معين كرد ه است . بنا براين ، اگركارگري بيش از8 ساعتدرطول شبانه روز كاركند، حق دريافت اضافه معاش ويااضافه حقوق دارد.

2-بيمه:‌ مطابق به اصول، مقررات وحقوق كار،‌كارگرانبايد ازبيمه برخوردارشوند تا در دور ان تقاعد، پيري، ناتواني، ازكارافتادگي و یادرجريان سوانح وحوادث، بيمه دست كارگر رابگيرد.

3-مرخصي: ‌مطابق به مقررات وحقوق كار، كارگرانازايام مرخصي برخورداراند. اين مرخصي شامل روزهاي تعطيلي، مريضي و دوره زايمان براي زنان كارگرميشود. 

متأسفانهكارگران و كارفرمايان ما بخاطر نا آشنايي با حقوق كار كه حق كارگر و صاحب كار راتضمين كرده است، مواجه با مشكلات بسيارمي باشند. بطورمشخص مي توان اظهاركرد كهمردم به حقوق كار آشنايي ندارد؛ درنتيجه هم حق كارگرتضييع مي شود وهم حق صاحب كار.همچنين، ناآشنايي بامفاهيم ومضامين حقوق متقابل كارگر و كارفرما وفقدان آموزشهايدقيق وعدم اطلاع رساني، باعث شده اند كه مردم ازوظايف وحقوق شان كه لازم الاجرا،مدون وصريح اند؛ محروم شود.

قانونکار برعلاوه که به صورت عموم بر حقوق کارکنان اعم ازدن و مرد اشاره دارد. بعضیحقوق خاصی را برای زنان لیست نموده که البته مردان از این حقوق بهره مند نیستند.

بنددوم مادۀ نهم قانون کار به یکی از اساسی ترین حقوق زن در محیط کاری اشاره دارد ومطابق به این ماده " زنان در ساحۀ کار مستحق امتیازات معین دوران حاملگی وولادت و سایر مواردیکه در این قانون و سایر اسناد تقننینی مربوط تثبیت گردیده است،می باشند."

چنانچهفوقاً در بند دوم مادۀ نهم ذکر گردیده است، یکی از حقوق زن عبارت  امتیازات معین دوران حاملگی می باشد. و مطابقبه بند اول مادۀ پنجاه و چهارم قانون کار " کارکن زن مستحق 90 روز رخصتیولادی با مزد می باشد که یک ثلث آنرا قبل از ولادت و و دو ثلی آن بعد از ولادتقابل اجراء است." و اگر حمل زن به صورت غیر طبیعی باشد و یا حمل دو گانگی ویا بیشتر از آن نماید، به اساس فقرۀ دوم همین ماده  مستحق 15 روزرخصتی بیشتر برعلاوه مدت فوق الذکرمی گردد.

زنان حامله که تصدیق داکترمبین بر حامله بودن خود را دارد، به کارهای خفیف با حفظ مزد و سایر حقوق وظیفۀاصلی گماشته شده و اداره نمی تواند که زن حامله، مادر دارای طفل کمتر از دوسال وکارکن نو جوان را به اضافه کاری، و مسافرت به منظور انجام کار رسمی توظیف نماید.هم چنان اداره برای مادران دارای طفل شیر خوار بر علاوۀ یک ساعت وقفه نان چاشت وادای نماز، نیم ساعت وقت اضافه برای تغذیه طفل میدهد که این وقفه شامل وقت کاررسمی می باشد. برعلاوه حقوق فوق، اداره مکلف است که جهت مواظبت و مراقبت اطفالکارکنان در محوطۀ اداره، شیر خوارگاه و کودکستان تهیه نماید(2). زن حامله مطابق بهبند ششم مادۀ یک صد و سی و پنجم این قانون مستحق مساعدت های دوران حاملگی به عنوانتأمینات اجتماعی بوده که تأمینات اجتماعی با سهم گیری اداره و کار کنان تحقق مییابد.

د)کنوانسنیون های بین المللی: حقوق کاری زنان یکی از عمده ترین حقوق زنان می باشد کههمیشه ذهن آگاهان امور را هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین المللی مشغول داشته اند.و بنا به همین اهمیت حقوق کار خصوصاً حقوق کاری زنان، تا فی الحال چندینکنوانسنیون در امور کاری تدوین شده و سازمان بین المللی کار تأسیس گردیده است.

اعلامیۀحقوق بشر اسلامی در مورد فرموده ست: " کار ، حقي است که بايد دولت و جامعهبراي هر کسي که قادر به انجام آن است ، تضمين کند . و هر انساني آزادي انتخاب کارشايسته را دارد به گونه اي که هم مصلحت خود وهم مصلحت جامعه بر آورده شود . هرکارگري حق دارد از امنيت و سلامت و ديگر تأمين هاي اجتماعي برخوردار باشد و نبايداو را به کاري که توانش را ندارد واداشت يا او را به کاري اکراه نمود يا از او بهرهکشي کرد يا به او زيان رساند؛ و هر کارگري بدون فرق ميان مرد و زن ، حق دارد کهمزد عادلانه در مقابل کاري که ارائه مي کند سريعا دريافت نمايد و نيز حق استفادهاز مرخصي ها و پاداشها وترفيعات استحقاقي را دارد و در عين حال موظف است که در کارخود اخلاص و درستکاري داشته باشد و اگر کارگران با کارفرمايان اختلاف پيدا کردنددولت موظف است براي حل اين اختلاف و از بين بردن ظلم و اعاده حق و پايبندي به عدلبدون اين که به نفع طرفي عدول کند، دخالت نمايد ."  مادۀ بیست و جهارم این اعلامیه، حق رخصتی با مزدرا به رسمیت شناخته و برای دول توصیه نموده است که حدود ساعت کاری کارکنان، معینباشند.

سازمانبین المللی کار (I.L.O)، در ابعاد گوناگون، از اشتغال زنان حمایتنمود.

1ـ ممنوعیت کار زنان در ساعات شب؛

2ـممنوعیت کارهای خطرناک و زیان آور؛

3ـحمایت از جنبه مادری کارگران زن؛

4ـحمایت در جهت برقراری تساوی شرایط کار زنان و مردان؛

5ـمنع تبعیض در استخدام و اشتغال؛

6ـو اصل تساوی مزد کارگر زن و مرد در برابر کار مساوی.

امروزهبسیاری از کشورها بر این باورند که وجود مقررات حمایتی برای زنان، ضروری است. باتوجه به وضع موجود، در بسیاری از کشورهای جهان، به نظر می رسد، حذف مقررات حمایتی،شرایط کار زنان را دشوارتر خواهد ساخت.

حمایتسازمان ملل و دیگر سازمان های وابسته به آن از زنان و به خصوص در این بحث (اشتغالزنان)، نشان دهنده این است که نگاه جامعه بین المللی به زنان و مسائل آنان، نگاهخاص مبتنی بر تفاوت های طبیعی میان زنان و مردان است. در غیر این صورت، حمایت هایخاص از حقوق زنان و امتیازات خاصی را برای آن ها قائل شدن، معنا و مفهومی نخواهندداشت؛ چون با ادعای تساوی حقوقی زن و مرد و با عدم تبعیض سازگاری ندارد.

امروزه حمایت از اشتغال زنانتنها در چارچوب سازمان ملل متحد و سازمان بین المللی کار نیست، بلکه بسیاری ازسازمان های بین المللی منطقه ای و ملی و هم چنین سازمان های بین المللی غیر دولتی(N.G.O) این کار را انجام می دهند.

متفرقه ( وضیعت زنان کارگر در کشور های انکشاف یافته):

امروزهدیدگاه غرب نسبت به زنان، مبتنی بر تساوی حقوقی از جمیع جهات با مردان است؛ بدوناین که توجهی به تفاوت های طبیعی میان آنان شده باشد. بر اساس دیدگاه برخی جریانهای فمینیستی در جهان، تنها مسأله تساوی حقوق مطرح نیست، بلکه مقولات زن و مرد بهطور کلی نفی می شود و در این جا، تشابه حقوق زن و مرد بیشتر به چشم می آید. ایندیدگاه افراطی در حمایت از حقوق زنان، مسخ انسانیت را در پی دارد و آن جدا کردن زناز هویت زنانه و هویتی است که به عنوان همسر یا مادر دارد، و از طرف دیگر، مرد همدر جایگاه واقعی خودش به عنوان پدر و مرد خانواده قرار ندارد.

اشتغالزنان در غرب، بعد از انقلاب صنعتی، به صورت گسترده شکل گرفت. افزایش مشارکت زناندر عرصه فعالیت اقتصادی و اشتغال به سبب نیاز شدید جوامع صنعتی به نیروی کار ارزانبود، نه به این علت که گسترش مشارکت زنان در جهت رعایت شخصیت و منزلت آنان باشد.از آغاز انقلاب صنعتی تا کنون، زنان در عرصه های مختلف اقتصادی فعالیت می کنند،ولی رفتار غرب با آن ها هیچ گاه مبتنی بر تساوی حقوق زن و مرد نبوده، و این امریاست که به شهادت اطلاعات و آمارهای رسمی منتشر شده، توسط مجامع بین المللی و ملی،قابل توجه است. در دو بُعدِ مقدار دستمزد و کیفیت شغل احراز شده، زنان در مرحله ایپایین تر از مردان قرار دارند.(3)

امروزهاندیشمندان و متفکران غربی به این نتیجه رسیده اند که فقط کار خارج از خانه مصداقاشتغال نیست، بلکه کار در منزل هم فعالیت اقتصادی و مصداق اشتغال است؛ اما کاریپنهان است که دستمزد ندارد. تا همین اواخر، در بخش عظیمی از ادبیات جامعه شناسی،کار بدون دستمزد، به ویژه کار زنان در محیط خانه، هرگز مورد ملاحظه قرار نگرفتهبود. با وجود این، چنین کاری برای اقتصاد به اندازه اشتغال مزدی ضرورت دارد. بهطور تخمینی، کارِ در خانه معادل یک سوم مجموع تولید سالانه یک اقتصاد مدرن ارزشدارد.(4)

تقریباًدر تمام جامعه های صنعتی که آمارهای لازم را انتشار داده اند، درآمد زنان به میزانقابل ملاحظه ای کمتر از درآمد مردان است.(5)

بهرغم کوشش هایی از این دست که به مناسبت تغییر نقش زنان به عمل می آید، مسائل بیشماری هنوز باقی است. بسیاری از زنان به دشواری می توانند نقش کارمند را با نقشمادر و همسر درآمیزند، و هر سه نوع مسؤولیت را به طرزی مناسب بر عهده بگیرند. دربیشتر موارد، ضرورت های حرفه ای حالت غالب به خود می گیرد و تعهدات مادری و همسریبه دست اهمال سپرده می شود.

بهاین ترتیب، در غرب، نوعی تقسیم کار مردانه و زنانه به چشم می خورد. علت چیست و چرااین همه تفاوت در کار مردان و زنان وجود دارد(6). ریشه تقسیم کار را باید تفاوتتکوینی سرشت مردان و زنان دانست. غرب باید بپذیرد که زن به ایفای نقش زنانه درخانواده و اجتماع بپردازد و مرد هم به ایفای نقش مردانه. و اگر جامعه ای به حدّیبرسد که در آن زن، زن نباشد و مرد، مرد نباشد، آن جامعه قطعاً سقوط کرده، تباه میشود.

واقعیتاین است که زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. نظام حقوق بشر، حمایت اززنان را به عنوان یکی از اهداف خود، مد نظر قرار داده و سازمان ملل متحد، ازطـُرُق مختلف، از اشتغال زنان حمایت کرده است. و مادۀ دوازدهم قانون  کار افغانستان، رعایت میثاقها، فیصله ها وسفارشنامه های سازمان بین المللی کار که که افغانستان به آن ملحق شده یا می شود وسایر میثاقها و معیارهای سازمان های بین المللی در عرصه کار و اداره با نظر داشتشرایط خاص کشور را الزامی پنداشته است.

مؤخذ قسمت نهم:

1. مواد 48 و 49 قانون اساسی افغانستان.ما را در سایت حقوق امروزی زنان دنبال می کنید

   برچسب : نویسنده : درگاه دادور law4zanan بازدید : 735 تاريخ : پنجشنبه 27 تير 1392 ساعت: 19:03

800x600

حق زنان شاغل درخانه

تتبع و نگارش: رستم پیمان

یادداشت:

زن بحیث یک انساندارای حقوق متعدد است و از طرف دیگر، صحبت کردن از حقوق زن به صورت عام تمام حقوقرا در بر می گیرد که یک شخص بحیث یک انسان دارا است. بناً تعداد حقوق که در این مجموعهدرج گردیده اند، به هیچ صورت جامع افراد نمی باشند.

از طرف دیگر؛ بحثمفصل پیرامون هر حق زن بسیار گسترده بوده و سیاه کردن چند صفحه در این مجموعه بهمعنی پوشش کلی حقوق متذکره نمی باشد. بل بحث مختصر است که فقط می توان آنرا یکرویکرد گذرا یاد کرد.

در این مجموعهکوشیده شده است که هر حق با در نظرداشت اصول علمی حقوق تعریف شده و بعداً پیرامونآن از چهار منبع مهم ( قانون، آیات قرآن کریم، احادیث رسول الله و کنوانسنیون هایبین المللی) اسناد جمع گردند و در اخیر هم، موضوع مرتبط تحت عنوان «متفرقه» درجگردد.

«مجموعه حقوق زن»در قالب 16 قسمت بدست نشر سپرده خواهد شد. نگارنده از تمام اشخاص که این مجموعه رامطالعه می کنند، صمیمانه خواهشمند است که لطف نموده نظریات شان را پیرامون کمی وکاستی های آن با نگارنده از آدرس های ذیل شریک سازد.

[email protected]

www.rpaiman.blogspot.com

0093-799-810766

پنجم: حقوق زنانشاغل در خانه

شاید زمانی که از حقوق زنان شاغل درخانه صحبت می شود، برای یک تعداد اشخاص چیزی جدید باشد. بخاطریکه عرفاً، زنان شاغلدر خانه فاقد حقوق کاری ناشی از کار در خانه پنداشته می شوند. در حالیکه، حقیقتامر این چنین نیست. چگونگی و چرایی آن را ذیلاً بیان می کنیم.

تعریف حقوق زنان شاغل در خانه:

اکثربه کل زنان افغانستان در خانه مشغول امور زندگی اند.  و تعدادی بسیار محدود آنها خارج از خانه  کار می کنند. زنان در خانه برعکس برداشت عموم،بی کار نیستند بل انجام وظایف بسا مهم و اساسی را از قبیل تربیه اطفال، تنظیم کارهای خانه، میزبانی از مهمانان، تهیه غذا و سایر امور خانه، به عهده دارند.

البتهبه عرض باید رساند که تمام زنان شاغل در خانه فقط و فقط مصروف  کارهای خانه نیستند، بل در کنار این کارها، دستبه انجام سایر فعالیت های اقتصادی مانند کار در زمین های زراعتی، بافتن قالین،گلم، خیاطی، دست دوزی و سایر کارها، میزنند. این گونه فعالیت های زنان منبع درآمدمالی اکثر خانواده می باشد و خانواده های که مردان شان به دلیلی معلولیت و یامعبویت نمی تواند کار کنند، از طریق این فعالیت ها امرار معاش می نمایند. درحالیکه مطابق به شریعت اسلامی زنان می تواند دارای استقلال اقتصادی باشد ودرآمدهای مالی شان را در امور فامیل به مصرف نرسانند. چون مطابق به شریعت اسلامیتهیه نفقه برای خانواده، مسؤلیت مرد می باشد و زن در این مورد دارای کدام مسؤلیت نیست.

مبنی حقوق زنان شاغل در خانه:

الف)آیت: زنبا عهده دار شدن امور خانواده و ریاست فامیل در صورت غیابت شوهر، همکار و یار مردمی باشد. تا هر دو با هماهنگی کامل؛ یکی مسؤلیت های خانه را بدوش گرفته و دومی همبرای تهیه نفقه فامیل با فکر آرام در خارج از خانه فعالیت نماید. و خداوند (ج) دراین مورد می فرماید:  "وَالْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَت بَعْضهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِوَ يُقِيمُونَ الصلَوةَوَ يُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسولَهُ أُولَئك سيرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّاللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ " (1)؛ ترجمه:" مردان و زنان با ایمان،دوستان یک‌دیگرند. هم‌دیگر را به کارهای پسندیده وامی‌دارند و از انجام کارهایناپسند بازمی‌دارند، نماز را برپا می‌دارند و زکات را می‌پردازند، و از خدا وپیامبرش فرمان می‌برند."

 برای بررسی فعالیت های زنان شاغل در خانه ، بایدبین دو نوع وظایف زنان؛ یکی وظایف شرعی زنان و دیگری وظایفی که مطابق به شریعت زنانمکلف به انجام نیستند، تفکیک گردد.

زناندر قبال وظایف که  شرعاً مکلف به انجامآنان اند، مانند: معاشرت جنسی با شوهر، حق مطالبه اُجُرت را ندارند.بخاطریکه  شرعاً مکلف به انجام این وظایف می باشند .

زنان در قبال وظایف که شرعاًمکلف به انجام آنان نیستند  مانند کار کردندر مزارع و ...، حق مطالبه اُجُرت را دارند. چون شرعاً مکلف به انجام آنها نمیباشند.

ب) حدیث: بزرگترین مسؤلیت زنان در قبال جامعه وخصوصاً خانواده، تربیه اولاد سالم است. تا با تعلیم و تربیه اولاد سالم برای جامعهمصدر خدمت شوند. به همین دلیل است که مادر دارای جایگاه خاص در دین مبین اسلامبوده، و پیامبر بهشت برین را زیر پای مادران قرار داده است. از جانب دیگر حدیث ازابی هریره روایت شده است که:  "مَردینزد پیامبر آمد و فرمود: یا رسول‌الله، از مردم چه کسی را خدمت کنم؟ رسول اللهگفت: مادرت را. مرد گفت: دیگر چه کسی را؟ رسول گفت: مادرت را. مرد بار دیگر پرسید:پس از او چه کسی را؟ رسول گفت: مادرت را چون برای بار چهارم مرد پرسید: دیگر چهکسی را خدمت کنم؟ رسول گفت: "پدرت را"(2). مقام و منزلت زن بحیث یک مادراز فحوای این حدیث معلوم می شود که حب مادر در دل داشتن چند برابر محبت با پدر است. تأکیدرسول الله بر جایگاه ذیالقدر مادران که تربیه اطفال را در خانه به عهده دارند،مبین اهمیت وظایف مادران می باشد ولو که این وظایف را در چهارچوکات خانه هم اجراءنمایند.

ج)قانون:آنچه که در عرف و عنعنات افغانستان رایج اند، بر علاوه که زنان در قبال کار هایخانه که شرعاً مکلف به انجام آنها نیستند اُجُرت بدست نمی اورند. حتی اُجُرتکارهای زنان شاغل خارج از خانه هم مصرف اعاشه و نفقه فامیل که شرعاً مسؤلیت مردمیباشد، می گردند.

گویا که قوانین افغانستاناخصاً قانون مدنی زیر تأثیر عرف و عنعنات کشور رفته، در قبال کارهای زنان شاغل درخانه سکوت اختیار نموده و صریحاً  حکمی درمورد اُجُرتِ زنان شاغل در خانه وضع ننموده اند. اما کار اجباری مطابق به احکامقانون منع است. و مرتکب آن مطابق به احکام قانون مجازات می گردد. چنانچه مادۀ سی وششم قانون منع خشونت علیه زنان در مورد کار اجباری زنان می فرماید: "شخصی کهزن را به کار اجباری وادار نماید، علاوه بر جبران خساره، حسب احول به حبس قصیر کهاز شش ماه بیشتر نباشد، محکوم می گردد." البته حکم این ماده عام است و زنانشاغل در خانه و خارج از خانه را در بر می گیرند. بر اساس این حکم قانون، اگر زننخواهد که کار های که شرعاً به انجام آنان مکلف نیست، انجام ندهد و مرد اجباراً زنرا مجبور به انجام آن نماید. مرد جرم را مرتکب شده و به حبس قصیری که از شش ماهبیشتر نباشد و جبران خسارۀ که بر زن رسانده است، محکوم می گردد.

د) کنوانسنیون های بین المللی: در کنوانسنیون های بینالمللی مانند اعلامیه حقوق بشر اسلامی و اعلامیه جهانی حقوق بشر موادی که صراحتاًبه حقوق وجایب زنان شاغل در خانه پرداخته باشند، نیست. ولی از فحوای سایر مواد کهبه نحوی به حقوق زن و حقوق زنان شاغل مرتبط اند، می توان چنین استنباط گردد که زن حقوق و مسؤلیت های زیادی در قبال خانوادهدارد. زن دارای حق نقفه بالای مرد است. و از طرف دیگر، اطفال حق تعلیم، تربیه ورسیدگی درست را بالای والدین دارا می باشند (1) و عموماً مسؤلیت پرورش اطفال در خانوادهها بدوش مادر می باشد.

 متفرقه (اجرت المثل کارهای خانه توسط زن از منظرقوانین افغانستان):

قانونمدنی افغانستان در خصوص اجرت المثل کارهای زن در خانه، مقرره‌ای ندارد، ولی ازظاهر بعضی مواد، می‌توان  چنین استنباط کرداستفاده از عمل دیگران موجب ضمان می باشد،. از جمله، ماده 1570 قانون مدنی چنینحکم دارد: "هرگاه وکالت به اجرت باشد، وکيل به اجراي عمل، مستحق اجرت معينهمي‌گردد. اگر اجوره شرط نشده باشد، وکيل ازجملۀ اشخاصي باشد که به اجرت، اجراءوظيفه مي‌نمايد مستحق اجرت مثل و درغيرآن متبرع شناخته مي‌شود". ذیل این مادهمقرر نموده است که اگر بین وکیل و موکل، اجرت تعیین نشده باشد و عامل از کسانیباشد که با اجرت کار می‌کند، در این صورت مستحق اجرت المثل است، ولی اگر شخص اهلکارهای مجانی باشد، مستحق اجرت المثل نمی‌باشد.

مقرراتذیل این ماده همه موارد استفاده از عمل دیگران را در بر می‌گیرد، لذا در موردکارهای زن در خانه نیز اگر در ضمن عقد نکاح، شرط خاصی مبنی به کار خانه توسط زنوضع نشده باشد و عرف نیز مقتضی وضعیتی خاصی نباشد، می‌توان ذیل این ماده را اعمالنمود و بر فرضی که زن را اهل تبرع محسوب نکنیم، مستحق اجرت مثل خواهد بود.

ماده(1943) قانون مدنی افغانستان، مقرر نموده است: "هرگاه يك شريك به اجازه سايرشركاء، در اعمار یک ملكيت مشترك بپردازد، مي‌تواند مصارف آن را به اندازه حصص هريك، مطالبه نمايد و در صورتي‌كه بدون اجازه به چنين عمل مبادرت، نموده باشد، متبرعشناخته شده و شريكي كه به قيمت حصه خود اجازه نداده رجوع كرده نمي‌تواند".این ماده نیز مقرر کرده است که اگر شریک بدون اجازه سایر شرکاء، اقدام به تعمیرمال مشترک کرده باشد، متبرع شناخته می‌شود و حق دریافت اجرت مثل ندارد. همین طورذیل ماده( 1945)  نیز این ملاک را تأیید می‌کند"هرگاه ملكيت مشترك غير قابل قسمت منهدم گردد و يكي از شركاء اراده اعمار آن‌راداشته و ديگري امتناع آورد، ممتنع به اعمار مكلف شده نمي‌تواند. در صورتي‌كه يكياز شركاء بدون اجازه شريك ديگر و يا محكمه به آن اقدام نمايد، متبرع شناخته مي‌شود".ملاک این دو ماده؛ استفاده از عمل دیگران است که در آن درخواست یا حداقل اجازۀ آمرشرط شده است، لذا اگر بدون هماهنگی و اجازه برای دیگران کاری صورت دهد، انجامدهنده مستحق اجرت نمی‌باشد. در مورد کارهای خانه نیز می‌توان این بحث را مطرح نمودکه زن در صورتی می‌تواند اجرت بخواهد که کارهای خانه به خواست یا اجازه شوهر صورتگرفته باشد، ولی اگر بدون خواست شوهر، خود زن اقدام کرده باشد، عمل وی مجانیشناخته می‌شود و مستحق اجرت نخواهد بود.

مؤخذ قسمت هفتم:

1.       سوره التوبه آیه 71.

2.       صحیح بخاری۸:۷۳:۲.

3. مواد 6 و7 اعلامیه حقوق بشر اسلامی.ما را در سایت حقوق امروزی زنان دنبال می کنید

   برچسب : نویسنده : درگاه دادور law4zanan بازدید : 794 تاريخ : پنجشنبه 27 تير 1392 ساعت: 19:03

800x600

حق زن در تصرف اموال

تتبع و نگارش: رستم پیمان

یادداشت:

زن بحیث یک انساندارای حقوق متعدد است و از طرف دیگر، صحبت کردن از حقوق زن به صورت عام تمام حقوقرا در بر می گیرد که یک شخص بحیث یک انسان دارا است. بناً تعداد حقوق که در این مجموعهدرج گردیده اند، به هیچ صورت جامع افراد نمی باشند.

از طرف دیگر؛ بحثمفصل پیرامون هر حق زن بسیار گسترده بوده و سیاه کردن چند صفحه در این مجموعه بهمعنی پوشش کلی حقوق متذکره نمی باشد. بل بحث مختصر است که فقط می توان آنرا یکرویکرد گذرا یاد کرد.

در این مجموعهکوشیده شده است که هر حق با در نظرداشت اصول علمی حقوق تعریف شده و بعداً پیرامونآن از چهار منبع مهم ( قانون، آیات قرآن کریم، احادیث رسول الله و کنوانسنیون هایبین المللی) اسناد جمع گردند و در اخیر هم، موضوع مرتبط تحت عنوان «متفرقه» درجگردد.

«مجموعه حقوق زن»در قالب 16 قسمت بدست نشر سپرده خواهد شد. نگارنده از تمام اشخاص که این مجموعه رامطالعه می کنند، صمیمانه خواهشمند است که لطف نموده نظریات شان را پیرامون کمی وکاستی های آن با نگارنده از آدرس های ذیل شریک سازد.

[email protected]

www.rpaiman.blogspot.com

0093-799-810766

ششم: حق زن در تصرفاموال

در این بحث در مورد استقلالیت مالی زن بحث خواهدشد، که بخشعمده آن را، حق زن در تصرف اموال قرار میدهد.

تعریف حق زن در تصرف اموال:

حق زن در تصرف اموال عبارتاز آن نوع حق زن می باشد که زن مستقلانه بر اموال خود  تصرف نموده و هیچ کسی مانع استفاده جایز از آننگردد.

مبنی حق زن در تصرف اموال:

الف)آیت: دردین مبین اسلام زنان مانند مردان دارای حق تصرف در اموال می باشند و می توانند کهاز استقلالیت اقتصادی برخورار بوده و دارای اموال مستقل و کاملاً جدا از اموالشوهر باشند. مانند مردان خرید و فروش نموده و تجارت پیشه نمایند که حضرت خدیجههمسر پیامبر یکی از زنان تجارت پیشه مشهور در تاریخ اسلام می باشد. و امروز همزنان فعال در عرصه اقتصادی در جهان اسلام بیش از حد می باشد که مصداق آن اتحادیهها، انجمن ها، صنف ها و غیره تجمعات اقتصادی زنان است.

خداوندمی فرماید: " لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّااكتَسبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصِيبٌ" (1)؛ ترجمه: "مردان را از آنچه کسبمى‏کنند و نیز زنان را از آنچه به دست مى‏آورند بهره‏اى است". مفاد آیه فوقچنین خواهد بود که هر یک از زن و مرد، آن چیزى را که به دست مى‏آورند - خواهاختیارى باشد; مانند کسب درآمد یا غیراختیارى; مانند ارث و غیره - به خودشاناختصاص دارد و حق استفاده و بهره‏بردارى را به طور مستقل خواهند داشت. مرحوم علامهطباطبایى در تفسیر این آیه در کتاب تفسیر المیزان مى‏گوید: "اگر مرد و یا زن از راه عمل چیزى به دست مى‏آورد خاص خوداوست و خداى تعالى نمى‏خواهد به بندگان خود ستم کند .از اینجا روشن مى‏شود که مراداز اکتساب در آیه نوعى حیازت و اختصاص دادن به خویش است; اعم از این که این اختصاصدادن به وسیله عمل اختیارى باشد نظیر اکتساب از راه صنعت و یا حرفه یا به غیر عملاختیارى. لیکن بالاخره منتهى مى‏شود به صفتى که داشتن آن صفت‏باعث این اختصاص شدهباشد... و معلوم است که هر کس، هر چیزى را کسب کند از آن بهره‏اى خواهد داشت و هرکسى هر بهره‏اى دارد، به خاطر اکتسابى است که کرده است‏."

برعلاوه آیه فوق، در آیه "الناس مسلطون على اموالهم‏" خداوند مجدداً بر حقتملیک و تملک بجیث یک قاعده عام (تسلیط) تأکید داشته است. مفاد قاعده مزبور چنیناست که همه مردم اعم از زن و مرد نسبت ‏به اموال خودشان حق هر گونه تصرفى را دارندو استثنایى هم در مورد این که زن یا زوجه نتواند در اموال خودش تصرف نماید، واردنشده است، به علاوه روایت "لایحل مال امرء مسلم الا بطیب نفسه‏". بدینمعنى است که تصرف در مال شخص مسلمان بدون رضایت او جایز نیست و نیز عمومات متعدددیگرى که در آیات و روآیات به این مضمون وارد شده است دلالت‏بر این مدعا دارد وهیچ تخصیص و استثنایى که شوهر را مجاز نماید در اموال همسر خود تصرف کند، وجودندارد; بر پایه این استدلال، دست مرد از اموال زن کوتاه شده و حق هر گونه مداخلهدر اموال زن از شوهر سلب گردیده است.

زنمی توانند ارث ببرد، از زوج مهریه اخذ نماید و پول خود را به گردش انداخته و مانندمردان سرمایه بی اندوزد. دين مقدس اسلام، براي زنان با تمام انواع و اقسام حقملکيت را ثابت و معين و با تمام انواع مشروعه حق تصرف ايشان را اثبات کرده است،مثل مردان با آنها حق وصيت و ميراث را اعطا نموده، اختيار بيع و شرا را به آنهاداده، حق اجاره، هبه، عقاري، وقف، صدقه، کفاله، حواله، رهن و امثالهم را به ايشانسپرده است.

درقرآن کريم تملک مالي، ثروت و حق وراثت براي زنان بدين عبارت تصريح گرديده است،ترجمه آيه:"براي مردها حصه‌اي است از آن اموالي‌که به وراثت گذاشتند پدران ومادران و ديگر خويشاوندان شان، هم چنان براي زنان حصه‌اي است از آن اموالي‌کهگذاشته پدران، مادران و ديگر خويشاوندان ايشان، کم باشد يا زياد، يک حصه مقرر کردهشده است."

دينمقدس اسلام مهر را يک حق مسلم زنان قرار داده مردها را توصيه نمود که اين حق ثابتهآنها را به خوشي خود اعطا نمايند آنها را جهت اداي مهرهاي شان مورد تعدي و تجاوزقرار ندهند. خداوند متعال در اين رابطه ارشاد فرموده، ترجمه آيه: "بدهيد مهرزنان را به خوش دلي، بدون نزاع و تعدي و تجاوز".

تصريح بايد داشت که مهر حقمسلم زن است، اوليا و شوهر حق تصرف آن را ندارند، زيرا تصرف ايشان در ملک غيرمحسوب خواهد شد. زنان بالغ و رشد يافته مي‌توانند با ميل و اشتياق و رضايت خاطر بهتمام يا قسمتي از مهريه خود را از ذمه زوج ساقط و يا بخشش نمايند، حتا پدر نمي‌تواندمهريه دختر خود را بخشش نمايد در صورتي‌که دختر صغيره باشد، بخشش پدر به اذن ورضاي دختر موقوف خواهد بود.

ب)حدیث:برعلاوه آیات متذکره در مورد حق تصرف زن در اموال، سنت رسول الله نیز مبین  حق تصرف زن است. چنانچه فوقاً در بحث حق مهریهزن صحبت کردیم که رسول الله با هیچ یک از زوجات شان بدون پرداختن مَهر ازدواجننموده است.

و در کنار حقوق فوق زن درتصرف اموال، زن از خانه پدر اموال تحت عنوان جهزیه با خود می آورد  و جهيز مالي است که زن علي الرسم در مواقعازدواج با خود به منزل شوهر مي‌برد و علاوه بر استفاده خود به شوهر نيز اباحهانتفاع آن را مي‌نمايد. اين مال در ملکيت زن خواهد ماند و شوهر مالک آن نمي‌شود.

ج) قانون: حق زن درتصرف اموال در تمام قوانینمرتبط به موضوع، تسجیل یافته است. چنانچه در مباحث متعدد از حقوق ارث، نفقه، مهرو... زن یاد نمودیم. و مطابق به حکم مادۀ سی و جهارم قانون منع خشونت علیه زن، منعزن از تصرف در اموال جرم پنداشته شده است و مرتکب آن به حبس قصیری که از سه ماهبیشتر نباشد، محکوم می گردد.

د)کنوانسنیون های بین المللی:مطابق به مادۀ چهاردم و پانزدهم اعلامیه حقوق بشر اسلامی، هر انسان حق دارد کسبمشروع بکند، وهر انساني حق مالک شدن از راههاي شرعي را دارد و مي تواند از حقوقمالکيت به گونه اي که به خود و يا ديگران و يا جامعه ضرر نرساند ، برخوردار باشد ونمي توان مالکيت را از کسي سلب، مصادره و ضبط کرد مگر بنابر ضرورت حفظ منافع عموميو در مقابل پرداخت غرامت فوري، عادلانه و طبق شرع .

و هم چنان بر اساس مادۀهفدهم اعلامیه جهانی حقوق بشر، هركس می تواند که به تنهایی یا با شراكتدیگران  دارای حق مالكیت باشد. و هیچ کسینمی تواند که مالكیت شخص دیگر را بر خلاف قانون از وی سلب كند.

متفرقه (بانوی ثروتمند حجاز و تجارتش):

درآن زمان که مردم مکه از راه تجارت امرار معاش می کردند خدیجه نیز از آنجا که ازثروتمندان مکه و کارهای تجارتی می کرد و چندین شتر در دست کارگزاران او بود که دراطراف کشورهایی مثل شام، مصر و حبشه، رفت و آمد داشت. وقتی آوازه درستی و امانتداری و خوش خلقی رسول خدا را شنید و لقبمحمد امین را از او دید، در پی مذاکراتی که با ابوطالب، عموی پیغمیر کردمحمدامین  را در کاروان تجارتی خود، درامور مربوط به دادوستدهایش انتخاب کرد. و از آن پس پیامبر گرامی اسلام در دورانجوانی در سفرهای تجارتی برای حضرت خدیجه سود فراوانی بدست آورد. در سفری که پیغمبربرای تجارت به شام رفت، حضرت خدیجه غلام خود میسره را همراه او کرد و دستور داد تاهمه جا او را همراهی و مراقبت نماید. درشهر بصری در نزدیکی شام به راهبی به نامنسطورا برخورد کردند که او به غلام، از آینده پیغمبر و نبوت او خبر داد و از طرفیسود بسیاری عاید آنها شد که تا آن موقع در هیچ سفری به این اندازه سود نبردهبود. بعد ازبرگشت از شام، میسره، احوالات سفر و گفتار راهب و مشاهداتش را که از عظمت و معنویتمحمد بود، برای خدیجه تعریف کرد و از همین جا بود که او را مشتاق همسری با محمدامین نمود.

مؤخذ قسمت هشتم:

1. سور النساء آیه 32.ما را در سایت حقوق امروزی زنان دنبال می کنید

   برچسب : نویسنده : درگاه دادور law4zanan بازدید : 823 تاريخ : پنجشنبه 27 تير 1392 ساعت: 19:03

محمّد بن مسلم به نقل از حضرت باقرالعلوم ؛ و از صادق آل محمّد صلوات اللّه عليهما حكايت نمايد:

روزى امام حسن مجتبى عليه السلام در منزل پدرش اميرالمؤ منين علىّ عليه السلام نشسته بود كه عدّه اى وارد شدند و گفتند: ما اميرالمؤ منين را مى خواهيم .

امام حسن مجتبى عليه السلام به آنان فرمود: چه خواسته اى داريد؟

گفتند: مشكلى براى ما پيش آمده است مى خواهيم آن را حلّ نموده و پاسخ فرمايد.

حضرت فرمود: مطلب خود را بگوئيد؟

اظهار داشتند: مردى با همسر خود مجامعت نموده است ؛ و پس از آن همان زن با كنيز خود ملاعبه و مساحقه كرد و هم اكنون نطفه مرد توسطّ زن در رحم كنيز قرار گرفته ؛ و به همين جهت كنيز آبستن مى باشد، حال بفرمائيد حكم آن ها چيست ؟

امام حسن مجتبى عليه السلام فرمود: مطلب ، بسيار مشكل است و تنها حلاّل آن پدرم علىّ عليه السلام مى باشد، با اين حال جواب آن را مى گويم ، اگر صحيح و درست بود؛ پس خداوند متعال مرا كمك كرده و از علومى است كه از پدرم فرا گرفته ام .

و چنانچه صحيح نبود خودم اشتباه كرده ام و از خداى سبحان خواستارم كه مرا از خطا مصون فرمايد، ان شاء اللّه تعالى .

آن گاه در پاسخ سؤ ال چنين فرمود: در مرحله اوّل زن بايد مهرالمثل كنيز را كه دختر بوده و آبستن شده است بپردازد، چون به هنگام زايمان بكارت او از بين مى رود.

پس از آن زن را بايد سنگسار كنند؛ چون شوهر داشته و چنان عمل زشتى - زناى محصنه - را انجام داده است .

و امّا نسبت به كنيز بايد صبر نمايند تا زايمان نمايد؛ و بعد بچّه را به پدرش كه صاحب نطفه باشد تحويل دهند و سپس حدّ مساحقه بر آن كنيز جارى شود.

محمّد بن مسلم گويد: جمعيّت با شنيدن اين جواب ، از حضور امام حسن مجتبى عليه السلام خارج شدند و در بين راه اميرالمؤ منين علىّ عليه السلام را ملاقات كردند؛ پس جريان خود را و نيز پاسخ امام مجتبى عليه السلام را برايش بازگو نمودند.

امام علىّ عليه السلام فرمود: به درستى كه پيش من جوابى بيش از آنچه فرزندم حسن مجتبى براى شما بيان نموده است ، نخواهد بود؛ و فرزندم جواب صحيح و كاملى رابراى شما بيان نموده است .(1)

حقوق زنان

حقوق زنان اصطلاحی‌ست که اشاره به آزادی و حقوق زنان در تمامی سنین دارد. ممکن است این حقوق توسط قانون یا رسوم سنتی و یا اخلاقی در یک جامعه به رسمیت شناخته‌شوند یا نشوند. دلیل گروه‌بندی خاص این حقوق تحت عنوان زنان و جدا کردن آن از حقوق عام‌تری مثل حقوق بشر این است که بنا بر تئوری، این حقوق در بدو زاده شدن برای تمام بشر به رسمیت شناخته می‌شوند اما مدفعان حقوق زنان نشان می‌دهند که به دلایل تاریخی و فرهنگی زنان و دختران بیشتر از مردان از شمول این حقوق خارج می‌شوند. ^[۱]

مبحث حقوق زنان معمولاً شامل - و نه منحصر به - این موارد می‌شود: تمامیت بدنی و خودمختاری، حق رای، حق کار، حق دستمزد برابر به خاطر کار برابر. حق مالکیت، حق تحصیل، حق شرکت در ارتش، حق مشارکت در قراردهای قانونی و در نهایت حقوق سرپرستی، ازدواج و مذهبی. ^[۲]

تاریخچه حقوق زنان

در ادیان

همچنین ببینید: زن در اسلام

موقعیت زنان در اسلام، همواره مورد اختلاف نظر بوده‌است. شریعت اسلام، تفاوت‌هایی برای حقوق، تکالیف و نقش‌های زنان و مردان قائل شده‌است.

دستمزد برابر برای زنان و مردان

این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.

حق رای

حق رأی زنان که به معنی حق شرکت زنان در انتخابات است، از مهم‌ترین رویدادهای تکامل اولیهٔ جنبش‌های مدافع حقوق زنان بود. هواخواهان حق رأی زنان که سافروجت‌ها نیز نامیده می‌شدند، کسب حق رأی را مقدمه مشارکت سیاسی زنان می‌دانستند.

حقوق مالکیت

این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.

جنبش‌های مدرن

سقط جنین و حقوق باروری

این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.

سازمان ملل و کنفرانس‌های جهانی زنان

این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.

حقوق طبیعی و حقوق زنان

این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.

حقوق بشر و حقوق زنان

این بخش نوشتار نیازمند گسترش است.

تجاوز و خشونت جنسی

.... احکام ارث در قرآن در نهایت عدالت و انصاف مقرر شده و این مطلب را خواننده میتواند از روی آیات آن به خوبی درک کند.

البته در قرآن تمام فروعاتی که مفسرین درباره ی ارث گفته اند موجود نیست ولی به حد کافی درباره ی کلیات آن بحث شده است..

از مقایسه ای که میان حقوق ارث اسلام و حقوق فرانسه و انگلیس شده است روشن میشود که شریعت اسلام به زنان حقوقی داده است که بر خلاف آنچه معروف است (که اسلام با آنان به عدالت رفتار نمیکند) مانند آن حقوق ،در قوانین یافت نمیشود

۱:همانطور که برای مردان در آنچه پدر و مادر و نزدیکان باز گذارند بهره ای است،برای زنان نیز بهره و نصیبی مقرر شده چه کم باشد چه زیاد.

۲: خداوند دستور داده درباره ی فرزندانتان که برای هر پسر سهم دو دختر است(پسر دو برابر دختر ارث میبرد) پس اگر اولاد میت دو دختر و بیشتر باشند،دو ثلث از ماترک بهره ی ایشان است و اگر یک دختر باشد نصف آن بهره ی اوست.

۳:اگر میت فرزندی داشته باشد به هرکدام از پدر و مادر میت یک ششم ارث میرسد.

۴:اگر میت فرزندی نداشته باشد و پدر و مادر از او ارث برند پس سهم مادر ثلث است.

۵:اگرمیت دارای برادرانی باشد مادر یک ششم ارث میبرد.

۶: ارث مرد از زن نصف است در صورتی که فرزندی نداشته باشد ودر صورت داشتن فرزند سهم مرد یک چهارم است. البته همه ی اینها پس از ادای دین و پرداخت آنچه وصیت کرده میباشد.

۷:ارث زن از شوهر یک هشتم از ماترکه ی اوست .البته پس از پرداخت دیون و آنچه وصیت نموده است.

۸:اگر مردی بمیرد و فرزندی نداشته و تنها یک خواهر داشته باشد پس آن خواهر نصف آنچه به جا گذارده به ارث میبرد و اگر دو خواهر داشته باشد آن دو خواهر دو ثلث از ماترک را میبرند و اگر برادران و خواهران متعدد  داشته باشد پسرها دو برابر دختر ها ارث میبرند.

۹: و نیز برادر از خواهر خود ارث میبرد اگر آن خواهر فرزند نداشته باشد.